Kutsal Kitap ve Kur’an, İbrahim Peygamber’in özel bir görevle seçildiğini söyler. Kutsal Kitap, “Seni büyük bir ulus yapacağım, seni kutsayacak, sana ün kazandıracağım, bereket kaynağı olacaksın. Seni kutsayanları kutsayacak, seni lanetleyeni lanetleyeceğim. Yeryüzündeki bütün halklar senin aracılığınla kutsanacak” diye belirtir (Yaratılış 12:2-3). Aynısı Kur’an’da da vaat edilir: “…Rab şöyle demişti: ‘Seni insanlara önder yapacağım.’” (Bakara Suresi 2:124)
Kurban Bayramı’nı (Iyd El Adha) bütün Müslümanlar kutlar. Bu bayram, İbrahim Peygamber’in Tanrı’ya sunduğu kurbanın anısına kutlanır. Kur’an’da şöyle der: “Bunun üzerine biz, İbrahim’e yumuşak huylu bir oğlan müjdeledik. Çocuk onunla birlikte konuşacak yaşa gelince, İbrahim dedi: ‘Yavrucuğum, uykuda/düşte görüyorum ki ben seni boğazlıyorum.’” (Saffât Suresi 37:101-102)
Müslim’e göre bu, İsmail’di, İshak değil. Esasında Kur’an bu oğulun İsmail ya da İshak olup olmadığını belirtmez. Tanrı, oğlunu kurban etmesini istediği peygamberi sınava tabi tutmuştu: “ ‘Bu, hiç kuşkusuz apaçık imtihanın ta kendisiydi.’ Ve ona fidye olarak büyük bir kurbanlık verdik.” (Saffât Suresi 37:106-107)
Müslüman yorumcular genellikle bu “büyük kurbanlık”ın, İbrahim’in oğlunun yerine kurban etmesi için Tanrı tarafından gönderilen koçu işaret ettiğini söyler. Ancak büyüklük bakımından bir koç gerçekten İbrahim’in oğluyla kıyaslanabilecek bir kurban olabilir miydi? “Büyük kurbanlık” başka bir fedakârlıkla ilgili olmalı. O zaman şu soru akla geliyor: Tanrı, gelecekteki bir Büyük Kurban’ı mı işaret ediyordu?
Aslında Kur’an bu büyük hikâyenin müthiş ayrıntıları hakkında bilgi vermez. Buna karşılık Kutsal Kitap, hikâyeyi bize ayrıntılı bir şekilde aktarır. Tevrat’ta şöyle anlatır: “Daha sonra Tanrı İbrahim’i denedi. ‘İbrahim!’ diye seslendi. İbrahim, ‘Buradayım!’ dedi. Tanrı, ‘İshak’ı, sevdiğin biricik oğlunu al, Moriya bölgesine git’ dedi, ‘Orada sana göstereceğim bir dağda oğlunu yakmalık sunu olarak sun.’ İbrahim sabah erkenden kalktı, eşeğine palan vurdu. Yanına uşaklarından ikisini ve oğlu İshak’ı aldı. Yakmalık sunu için odun yardıktan sonra, Tanrı’nın kendisine belirttiği yere doğru yola çıktı. Üçüncü gün gideceği yeri uzaktan gördü. Uşaklarına, ‘Siz burada, eşeğin yanında kalın’ dedi, ‘Tapınmak için oğlumla birlikte oraya gidip döneceğiz.’ Yakmalık sunu için yardığı odunları oğlu İshak’a yükledi. Ateşi ve bıçağı kendisi aldı. Birlikte giderlerken İshak İbrahim’e, ‘Baba!’ dedi. İbrahim, ‘Evet, oğlum!’ diye yanıtladı. İshak, ‘Ateşle odun burada, ama yakmalık sunu kuzusu nerede?’ diye sordu. İbrahim, ‘Oğlum, yakmalık sunu için kuzuyu Tanrı kendisi sağlayacak’ dedi. İkisi birlikte yürümeye devam ettiler. Tanrı’nın kendisine belirttiği yere varınca İbrahim bir sunak yaptı, üzerine odun dizdi. Oğlu İshak’ı bağlayıp sunaktaki odunların üzerine yatırdı. Onu boğazlamak için uzanıp bıçağı aldı. Ama RAB’bin meleği göklerden, ‘İbrahim, İbrahim!’ diye seslendi. İbrahim, ‘İşte buradayım!’ diye karşılık verdi. Melek, ‘Çocuğa dokunma’ dedi, ‘Ona hiçbir şey yapma. Şimdi Tanrı’dan korktuğunu anladım, biricik oğlunu benden esirgemedin.’ İbrahim çevresine bakınca, boynuzları sık çalılara takılmış bir koç gördü. Gidip koçu getirdi. Oğlunun yerine onu yakmalık sunu olarak sundu. Oraya ‘Yahve yire’ adını verdi. ‘RAB’bin dağında sağlanacaktır’ sözü bu yüzden bugün de söyleniyor. RAB’bin meleği göklerden İbrahim’e ikinci kez seslendi: ‘RAB diyor ki, kendi üzerime ant içiyorum. Bunu yaptığın için, biricik oğlunu esirgemediğin için seni fazlasıyla kutsayacağım; soyunu göklerin yıldızları, kıyıların kumu kadar çoğaltacağım. Soyun düşmanlarının kentlerini mülk edinecek. Soyunun aracılığıyla yeryüzündeki bütün uluslar kutsanacak. Çünkü sözümü dinledin. Sonra İbrahim uşaklarının yanına döndü. Birlikte yola çıkıp Beer-Şeva’ya gittiler. İbrahim Beer-Şeva’da kaldı.” (Yaratılış 22:1-19)
Kutsal Kitap’ta, kurban edilenin ve bütün dünyanın kefaretini üstlenenin Tanrı’nın Mesihi, İsa Mesih (esenliği üzerimize olsun) olduğunu görürüz. Yahya Peygamber, “İşte, dünyanın günahını ortadan kaldıran Tanrı Kuzusu!” dedi. (İncil, Yuhanna 1:29) İsa’ya bu unvanı kurban olarak O’nun rolünü vurgulamak amacıyla verdi.
Bir olayda İsa Mesih (esenliği üzerimize olsun) Yahudilere, “Babanız İbrahim günümü göreceği için sevinçle coşmuştu. Gördü ve sevindi” diye cevap verir (Yuhanna 8:56). İbrahim Peygamber, Büyük Kurban olarak dünyayı günahtan kurtarmak için Mesih’in geleceği günü bekliyordu. O, Kurtarıcı’dır, İshak’ın kurban edilmesi sırasında haberi verilendir.
İbrahim, İsa’nın (esenliği üzerimize olsun) kurban edileceğini önceden biliyordu. Müslümanlar yılda bir kez, Tanrı’ya bağlılığı nedeniyle kendi oğlunu bile kurban vermeye razı gelen İbrahim’in Tanrı’ya duyduğu derin, olağandışı sevgiyi anarlar. Bununla birlikte, gerçek inananların yılın her günü İsa’da, Tanrı’nın insanlara olan; O’nun bize İsa Mesih olarak görünen kendi Sözü’ne ve Ruhu’na bile kıymaya hazır olmasıyla gösterilen derin, muhteşem sevgisini hatırladığını biliyor musunuz. “…Mesih de birçoklarının günahlarını yüklenmek için bir kez kurban edildi. İkinci kez, günah yüklenmek için değil, kurtuluş getirmek için kendisini bekleyenlere görünecektir.” (İbraniler 9:28)
