زۆربه ی خه ڵک ده ڵین خه ونه کان له لایه ن خۆداوه یه ، که سانێکیش ده لێن له لایه ن شه یطانن. له هه مان کاتدا که سانێکی دیکه ده ڵێن وه حی و رۆیا له لایه ن خوداوه یه به ڵام خه و و خه یاڵ له لایه ن شه یطانن.ئایا ئه و شتانه ڕاستن؟
رۆیاکان ٣ جۆرن: له لایه ن خوداوه، خه وێک که ده بێته هۆی په رێشانی و له لایه ن شه یطانن، و خه وهایه ک که سه رچاوه که ی فیکری خۆمانه له کاتی هۆشیاریدا و کاتێک ده خه وین به شێوه ی خه ون ده یانبینین. (البخاری، مسلم)
1. خه و و رۆیاکانێک که ڕاستن و له لایه ن خوداوه ن (الرویا من الله): ئه و خه ونانه زۆر ده گمه نن ( نادر ). ئه وانه مانای تایبه تی خۆیان هه یه و شایه د پێویستیان به ته فسیرهه بێت. مزگێنیه کی خۆش بۆ باوه ڕدارانن، به تایبه ت له کاتی تایبه ت و تاقیکردنه وه ئه و خه وانه ده بنی هۆی دڵگه رمی باوه ڕداران. هه ر وه ها ده توانێت ئاگادارکه ر بێت به رامبه ر به خراپه و په نجه ره یه ک بێت بۆ نیشان دانی داهاتوو.
دو چه شن خه و و وه حیی ڕاسته قینه هه یه.
- خه و های ڕاست و ئاشکرا، ته نها خودا عیلمی غه یبی هه یه، و هه ر بۆ خۆی ئیراده ده کات که به شێک له عیلم و زانستی خۆی به و که سانه بدات که له ئیراده ی خۆیدان و پیویستی به ته فسیری نیه. ئه و چه شنه خه وه رۆحانیانه دروست له خال ده ده ن و پێویست به ته فسیرنین. رۆیاکان ده توانن پڕ له نیشانه بن، وا ده ر ده که وێت که خوداوه ند له قسه کردن له ڕێگەی نیشانه کان و مه ته ڵه کان و هه ر وه ها داستانه وه زۆر خۆشحال ده بێت، هه ر وه ها خوداوه ند به کێشانه وه ی ته سویر له بیر و مێشک و دڵی ئێمه به هره وه ر داگرێت.
- رۆیاکانی سه یر و پڕ ڕازی صادق، چون ئاشکرا نین نیازیان به ته فسیره. ئه و رۆیانه نیازیان به زانستی زۆره ده بێ که سێکی شاره زا که به هره ی( عطیه) ته فسیری خه وی هه بێت ته فسیریان بکات، کار له سه ر ته فسیری ئه و رۆیایانه داوه تێکه بۆ تێگه یشتن له کاری خودایه ک که خاوه نی ته واوه ئه سراره کانه!
کاتێک رۆیایه کی باشمان هه بێت ده بێ چی بکه ین :
- شوکرانه بژێری خودا واته الله بکه ن .
- شاد و خۆشحاڵ بن.
- له گه ڵ که سانێک که ده یان ناسن و متمانه تان په یانه له باره ی خه وه که قسه بکه ن.
2. له گه ڵ خۆت قسه کردن (حدیث النفس) : رۆیا سه باره ت به و بابه تانه ی که نیگه رانیانین فیکر و هۆشیان ده رگیری خۆیان کردووه. ئه وانه چون رێفلێکسێک( بازتاب) له فکر و نیگه رانیه کانی ده روونی خۆمانه پێویستی به ته فسیر نیه.
3. رۆیا شه یطانیه کان (الحم من الشیطان): وژمنی ئێمه شه یطان، نه ته نیا له کاتێک که هه ستاوین به ڵکوو له خه ویشدا ئازارمان ده ده ن! ئه م رۆیایانه له لایه ن شه یطانه وه ن ، مه به ستی ئه و ترساندنی ئێمه یه چون ده زانێت هێز و توانایی ئێمه له دڵماندا شاراوه و نهێنیه، هه ر بۆیه ش ده یهه وێت باوه ڕ و ئیمانی ئێمه بێ هێز کات و نیگه رانمان کات که عیباده ت و په ره ستیشه کانمان که م ڕه نگ کاته وه.
کاتێک که خه وێکی ناخۆش ببینین ده بێ چی بکه ین:
- پەنا بۆ خوا بگەرێن لەو خراپەی کە لەخەودا نیشان دراوە.
- لەشەڕ و خراپەی شەیتان پەنا بەخوا ببە ن.
- به گشتی نابێ خه وه که تان بۆ که س باس بکه ن. ( بۆ ئه وه ی ئازارتان پێ نه گه یه نن )
- پێشنیار ئه وه یه که دۆعا بکه ن و له خودا داوای ئاگاداری زۆرتر بکه ن.
گه ر خه وێکتان بینی له گه ڵ ئێمه په یوه ندی بگرن، ئێمه یارمه تیتان ده ده ین.
