فەرموودەگەلێکی زۆر هەن دەربارەی خەونەکان و هەروەها چیرۆکی ناسراوی یوسفی پێغەمبەر لە قورئاندا.
"خەونێکی باش (کە دێتەدی) له لایه ن پیاوێکی ڕاست و دروست یەکێکە لە چل و شەش بەشی پێغەمبەرایەتی" (سەحیحی بوخاری)، فەرموودەیەکی تر دەڵێت: خەونێکی باشی ڕاستەقینە لای خوایە و خەونێکی خراپ لە شەیتانە. (بوخاری)
لە ئیسلامدا ٣ جۆر خەون هەیە:
خەونەکان لە سێ جۆرن، خەونێک لەلایەن خواوە، خەونێک کە دەبێتە هۆی تەنگانە و لە شەیتانەوە دێت، خەونێک کە لەوەوە دێت کە مرۆڤ بیری لێ دەکاتەوە کاتێک بەخەبەر دێت و لە خەودا دەیبینێت. (بوخاری، ٦٤٩٩؛ موسلیم، ٤٢٠٠)
- ڕەحمانی: خەونی ڕاستگۆیانە لەلایەن خوای میهرەبانەوە.
- نەفسانی: ئەو خەونەی کە لە حەزی شەخسییەوە دێت.
- شەیتانی: ئەو خەونەی لە شەیتانەوە دێت
ئەلموحەلەب دەڵێت: زۆربەی خەونەکانی کەسانی صاڵح خەونی باشن چونکە هەندێک جار کەسێکی ڕاستکار دەتوانێت خەونێک ببینێت کە بێ مانا بێت بەڵام ئەوە زۆر دووبارە نییە چونکە کۆنتڕۆڵی شەیتان لەسەریان زۆر لاوازە پێچەوانەکەیش لەگەڵ خەڵکی تر ڕاستە، چونکە شەیتان لە سەریان زاڵترە.
کەواتە، بەڵێ خوا بە خەون و بینین قسە دەکات."بە ڕاستی خودا هەرجارەو بە ڕێگایەک دەدوێت، کەس ڕامانی ئەوە ناکات. لە خەون، لە بینینی شەودا،کاتێک هەموو خەڵک خەوی قورسیان لێدەکەوێت لە کاتی خەواڵووبوون لەناو جێگا، ئەو کاتە گوێی خەڵک دەکاتەوە و بە ئاگادارکردنەوەکانی دەیانتۆقێنێت، تاکو لە خراپەکردن بیانگەڕێنێتەوە و لە لووتبەرزیش بیانپارێزێت، هەتا لە کەوتنە ناو گۆڕ ڕزگاریان بکات، ژیانیشیان لە لەناوچوون بە شمشێر".( ئه یوب به شی ٣٣ : ١٤-١٨ )
کەواتەبەپێی ئایەتەکانی سەرەوەخوا لەڕێگەی خەونەکانەوە پەیوەندی دەکات بە:
١. یارمەتی خەڵک بدات بۆ گه ڕانه وه له هەڵە
٢. خەڵک لە شانازی و غرور بپارێزێت
٣. خەڵک لە ئاراستەیەکی ڕاستدا دیاری بکە.
٤. خەڵک لە مردن بپارێزێ.
هەرچەندە خوا بە خەونەوە قسەمان لەگەڵ دەکات، ئینجیلیش ئەم بنەما گرنگانە هاوبەش دەکات:
- خه ونه که ت تاقی بکه وه: " زیادبوونی خەون و چەنەبازی بێ واتان، لەبەر ئەوە لەخواترس بە. (جامعه ٥: ٧). دیارە ئەم ئایەتە بێدارکەرەوەیە بەرامبەر بە دانانی هیوایەکی زۆر لە خەونەکاندا، نابێت زۆر لە خەونەکان نیشتەجێ بین و لە جیاتی ئەوە، پەنا بۆ کتێبی پیرۆزبه رین بۆ ئەوەی گوێ لە پەیامەکانی خوامان بگرن.
- سەرچاوەی خەونەکە بپشکنە: " یەزدانی سوپاسالار، خودای ئیسرائیل ئەمە دەفەرموێت: «با پێغەمبەر و فاڵگرەوەکان کە لەنێوتانن هەڵتاننەخەڵەتێنن و گوێ لە خەونەکانیان مەگرن کە بۆ ئێوەی دەبینن. ئەوان بە درۆ بە ناوی منەوە پێشبینیتان بۆ دەکەن. من ئەوانم نەناردووە.» ئەوە فەرمایشتی یەزدانە. " (یه رمیا ٢٩: ٨-٩). ئەم ئایەتە ئێمە ئاگادار دەکاتەوە لە دانانی باوەڕمان بە خەونی ئەوانی تر. هەندێک جار پێغەمبەرانی هەڵە قسە لەسەر ئەو خەونانە دەکەن کە بۆ سواڵکردنی گەلی خودا نەهاتون. ئێمە دەبێت ئاگادار بین هەرکاتێک کەسێک باسی خەونێک بکات و هەموو ئەو شتانە تاقیبکاتەوە کە لە ژێر ڕۆشنایی کتێبی پیرۆزدا وتویه تی.
