کاتێک خوا ئه‌وانی له خه‌ونتدا به‌که‌م نیشان ئه‌دایت، خۆ ئه‌گه‌ر ئه‌وانی به‌ژماره‌یه‌کی زۆر نیشانی بدایتایه ئه‌وه ئێوه لاواز ده‌بوون و تووشی نه‌هامه‌تی و کێشه ده‌بوون له باره‌ی جه‌نگ کردنه‌وه، به‌ڵام خوا به سه‌لامه‌تی و سه‌رکه‌وتوویی له‌و ترس و کێشه‌یه ڕزگاری کردن، چونکه به‌ڕاستی ئه‌و زاته زانایه به‌هه‌رچی له‌ناو دڵ و ده‌روون و سینه‌کاندا حه‌شار دراوه.(ئەنفال ٨: ٤٣)
"ڕه وایه ته له ئەبی سەعید ئەلخودری که ده ڵیت پێغه لفح ر فەرموویەتی: "ئەگەر یەکێک لە ئێوە خەونێک ببینێت کە حەزی لێیەتی، ئەوە لە خودایە و دەبێت سوپاس بۆ خودا بکات و بۆ ئەوانی تر بگێڕێتەوە، بەڵام ئەگەر شتێک ببینێت کە حەزی لێ نییە، ئەوا لە شەیتانە، ئەو زاتەنابێت پەیوەندی بەکەسەوەبکات، چونکەبەڕاستی زیان بەکەس ناگەیەنێت. (موختەسر سەحیحی بوخاری، کتێبی لێکدانەوەی خەونەکان، ١١٦٥).
با سەرەتا سەیری ماناکان بکەین
خەون "زنجیرەیەک لە هەستەکان و وێنە و بیرکردنەوەکان و ... بە مێشکی کەسێکی خەوتوودا تێدەپەڕێت (فەرهەنگی جیهانی نوێی وێبستەر).
بینین "شتێک کە بە شێوەیەکی بەرچاو دەبینرێت جگە لە دیمەنی ئاسایی، شتێک کە لە خەوندا هەستی پێکراوە، ترسنۆک، ...، یان بە شێوەیەکی سەرسوڕهێنەر ئاشکرا کراوە، وەک پێغەمبەرێک" (فەرهەنگی جیهانی نوێی وێبستەر).
لە ئینجیلی پیرۆزدا ١٠٦ سەرچاوە هەیە بۆ خەونەکان و بینینەکان . پێغەمبەر دانیاڵ و پۆلۆسی ڕه سووڵ زۆرترینیان هەیە، دانیالی پێغەمبەر لەگەڵ ٢٦ و پۆژۆسی ڕه سووڵ ٦.
خودا دەفەرموێ، لە ڕۆژانی کۆتاییدا ڕۆحم بەسەر هەموو خەڵکدا دەڕێژم. کوڕان و کچانتان پەیامی خودا ڕادەگەیەنن، گەنجانتان بینینیان بۆ ئاشکرا دەکرێت، پیرەمێردەکانتان خەون دەبینن. تەنانەت بەسەر بەندە و کەنیزەکانیشم، لەو ڕۆژانەدا ڕۆحی خۆم دەبارێنم و ئەوانیش پەیامی خودا ڕادەگەیەنن." (ئینجیلی پیرۆز، کردار ٢: ١٧- ١٨).
خوا خەون و بینین بەکاردێنێت بۆ هێنانەدی ڕێنمایی. لە ڕێگەی خەونەکانمانەوە خوا لە هەڵە و ئاراستەی هەڵەمان ئاگادار دەکاتەوە و ڕێنماییمان دەدات لەسەر ئەوەی چۆن بەرەو پێشەوە بڕۆین بە ڕاستی خودا هەرجارەو بە ڕێگایەک دەدوێت، کەس ڕامانی ئەوە ناکات. لە خەون، لە بینینی شەودا، کاتێک هەموو خەڵک خەوی قورسیان لێدەکەوێت لە کاتی خەواڵووبوون لەناو جێگا، ئەو کاتە گوێی خەڵک دەکاتەوە و بە ئاگادارکردنەوەکانی دەیانتۆقێنێت، تاکو لە خراپەکردن بیانگەڕێنێتەوە و لە لووتبەرزیش بیانپارێزێت، هەتا لە کەوتنە ناو گۆڕ ڕزگاریان بکات، ژیانیشیان لە لەناوچوون بە شمشێر. (ئه یەب ٣٣: ١٤-١٨)
کەواتەبەپێی ئایەتەکانی سەرەوەخوا لەڕێگەی خەونەکانەوە پەیوەندی دەکات بە:
١. یارمەتی خەڵک بدات بۆ گه ڕانه وه له هەڵە
- • خەونی پاشا ئەبیمیلک(په یدابوون ٢٠: ١- ٧)
- • بینینی سۆلۆس (کردارەکان ٩: ١- ٩)
- • لابان هۆشداری درا کە زیان بە یاقوب نەگەیەنێت (په یدابوون ٣١: ٢٩)
٢. خەڵک لە شانازی و غرور بپارێزێت
- • خەونەکەی نیبۆکادنزەر (دانیاڵ ٤: ١٠- ١٨)
٣. خەڵک لە ئاراستەیەکی ڕاستدا دیاری بکە.
- •دوو خەون بە کۆرنلیوس و پیتەر دراون (کردارەکان ١٠: ١-٨)
٤. خەڵک لە مردن بپارێزێ.
- • خەونی فیرعەون سەبارەت بە قاتڵی داهاتوو (په یدا بوون ٤١: ١٤ - ٢٤)
- • خەونی مه جووسیه کان و یوسف کە ژیانی عیسای ڕزگار کرد (مه تتا ٢: ١- ١٨)
خوا خەونەکانمان بەکاردێنێت بۆ شکاندنی دیوارەکانی بەرگری کە لە نەزانیی ئێمەوە سەرهەڵدەدات. ئەو خەونانەی خوا دەینێرێتەدڵی مەسەلەکەوە، ڕێگەمان پێدەدات ڕاستیەکەی بەڕوونی ببینین. ئەوە دەرفەتێکی گەورەیە بۆ گوێگرتن و بینینی خوای گەورە بە شێوەیەکی نوێ.
هەموو خەونەکان لە خودا نین خەونەکان دەتوانن ٣ سەرچاوەیان هەبێت: (١) لە خوداوە، (٢) لە هۆکارە سروشتیەکان و (٣) لە شەیتانەوە. خەونێک لەوانەیە لە خواوە بێت ئەگەر لەگەڵ کتێبە پیرۆزەکاندا ناکۆک نەبێت.
خوا ئەمڕۆ لە ڕێگەی خەون و بینینەوە قسە دەکات. کاتێک لە لێکدانەوە راستەقینەی ئەم خەونانە تێدەگەین، دەتوانین بەپێی مەبەستی ئەو بژین ئەو لەوانەیە ئێستا قسەت لەگەڵ بکات. وەڵامەکەت چییە؟ گەڕان بۆ تێگەیشتن لە سروشت و ئامانجی خەونەکەت زۆر گرنگە. ئێمە پابەندین بە یارمەتیدانی ئێوە بۆ تێگەیشتن لە خەونە خودابەخشەکانت.
قورئان دەربارەی خەونەکان دەدوێت:
- • قورئان ٨: ٤٣
- • قورئان ١٢: ٤- ٦ و ٣٦-٣٧ و ٤٣-٤٦ و ١٠٠-١٠١
- • قورئان ١٧: ٦٠
- • قورئان ٣٧: ١٠٢-١٠٥
پەیمانی کۆن دەربارەی خەونەکان دەدوێت:
- • په یدابوون ٢٠: ٣
- • په یدابوون ٢٨: ١١- ٢٢
- • په یدابوون ٣١: ١٠-١٣
- • په یدابوون ٣٧: ١-١٠
- • په یدابوون ٤٠: ٩-١٩
- • په یدابوون ٤١
- • داوه ران ٧: ١٣-١٥
- • ١ پاشایان ٣: ٥-١٥
- • دانیاڵ ٢
- • دانیاڵ ٤
- • دانیاڵ ٧
پەیمانی نوێ دەربارەی خەونەکان دەدوێت:
- • مه تتا ١:١٨- ٢: ٢٣
- • مه تتا ٢٧: ١٩
